مارکتینگ پلن یا طرح بازاریابی چیست؟
اهداف بازاریابی بدون داشتن استراتژی به هیچ وجه قابلیت اجرا ندارند، استراتژی نیز اگر در ذهن شما باشد نمیتواند آنطور که نیاز است اجرا شود و کسبوکارتان را به اهداف بازاریابی مورد نظرش نزدیک کند، بلکه باید در قالب یک طرح دقیق و مشخص برنامهریزی شود.
اینجاست که باید از «مارکتینگ پلن» یا «برنامه بازاریابی» استفاده کنید تا به وسیله آن مسیر بازاریابی کسبوکار خود را در مدت مشخصی ترسیم کنید. در این مقاله بیشتر توضیح خواهیم داد مارکتینگ پلن چیست و به چه کار کسبوکار شما میآید. همچنین گام به گام شما را با نوشتن یک مارکتینگ پلن خوب و کاربردی آشنا خواهیم کرد.
مارکتینگ پلن چیست؟
مارکتینگ پلن (Marketing Plan) یا همان طرح بازاریابی، یک سند یا در واقع نقشه راه استراتژیک است که استراتژیهای کسبوکارها در آن منعکس میشود. علاوه بر این برای اجرا و پیگیری این استراتژیها در یک دوره مشخص برنامهریزی میشود.
در واقع هدف از نوشتن یک مارکتینگ پلن این است که با سازماندهی استراتژیهای بازاریابی خود بتوانید موفقیت یا شکست آنها را بهتر دنبال و اندازهگیری کنید.
نوشتن یک استراتژی بازاریابی به شما کمک میکند ماموریت هر کمپین، بودجه، تاکتیکها و ابزارهای در اختیارتان را بشناسید. با وجود همه این موارد شما به آسانی میتوانید در مسیری که برای کمپینهایتان طراحی کردهاید بمانید. همچنین به راحتی خواهید فهمید کدام بخش از کمپین درست کار میکند و کدام بخش، مانع تحقق اهداف است.
تفاوت مارکتینگ پلن با استراتژی مارکتینگ چیست؟
در بسیاری موارد دو اصطلاح «مارکتینگ پلن» و «استراتژی بازاریابی» به جای یکدیگر استفاده میشوند. با وجود اینک غالبا در کسبوکارهای نسبتا کوچک، این دو در یک سند گنجانده میشوند اما باید توجه داشت دقیقا یک چیز نیستند.
استراتژی بازاریابی بر اساس چارچوب و مسیر کلی کسبوکار شما تدوین میشود، در حالی که مارکتینگ پلن یا طرح بازاریابی، اغلب مسیر بازاریابی سازمان در دورههای کوتاهتر ماهانه، سهماهه یا سالانه مشخص میکند.
مارکتینگ پلن از چه بخشهایی تشکیل میشود؟
تحقیقات بازار: تحقیقات بازار به شما کمک میکند رفتار مصرفکننده را بشناسید و روندهای موجود را بررسی کنید تا در نهایت استراتژی خود را بر اساس واقعیتهای موجود در بازار طرحریزی کنید.
انتخاب پلتفرم: برای اجرای یک کمپین لازم است محل اجرای آن را نیز مشخص کنید. با توجه به نوع محصول، اهداف کمپین و جامعه مخاطب آن، باید تعیین کنید میخواهید از ابزارهای سنتی مانند تلویزیون، رادیو، روزنامه و نشریات چاپی استفاده کنید یا به سراغ ابزارهای جدیدتر مانند شبکههای اجتماعی، موتورهای جستوجو و ایمیل بروید. شاید هم لازم باشد از هر دو دسته، ابزارهایی را انتخاب کنید.
معیارهای عملکرد: یکی از موارد دیگری که باید در مارکتینگ پلن شما مشخص شود، معیارهای عملکرد است. این معیارها به طور مشخص باید دستیبابی به اهداف کمپینهای شما را ارزیابی کنند و نشان دهند کمپین موفق بوده است یا خیر.
انواع مارکتینگ پلن
بازاریابان ممکن است مارکتینگ پلن را به انواع مختلفی دستهبندی کنند. ما در اینجا دستهبندی «انجمن بازاریابی آمریکا» را در مورد انواع طرحهای بازاریابی مد نظر فرار خواهیم داد.
عرضه محصول:
یک نوع رایج مارکیتنگ پلن مربوط به عرضه محصول یا در واقع رونمایی از آن در بازار است. مارکتینگ پلن رونمایی محصول، نحوه ورود محصول جدید به بازار، مخاطبان هدف محصول و روشهای تبلیغ و معرفی محصول را دربرمیگیرد.
شبکههای اجتماعی:
برنامه بازاریابی شبکههای اجتماعی به طور مشخص، فعالیت کسبوکار شما در شبکههای اجتماعی را ریلگذاری میکند.
زمانمحور:
مارکتینگ پلنهایی زمانمحور بر یک دوره خاص از سال تمرکز میکنند و به دنبال کسب آوردههایی به نسبت خاصیت آن دوره هستند. مثلا ممکن است شما یک فروشگاه پوشاک داشته باشید، پس قاعده لازم است برای ماههای منتهی به سال نو مارکتینگ پلن مخصوص آن دوره را طراحی کنید.
بهینهسازی موتورهای جستوجو (SEO):
برنامه بازاریابی سئو به دنبال افزاد بازدید وبسایت کسبوکار شما از طریق جستوجو در موتورهای جستوجو است. در این طرح باید کلمات کلیدی مرتبط با کسبوکار شما استخراج شود و محتواهایی بهینه و متناسب با آن چه در مورد شما جستوجو میشود تولید شود تا بازدید وبسایتتان بالا برود.
مراحل نوشتن مارکتینگ پلن
حال که با اجزا و انواع مارکتینگ پلن آشنا شدیم باید بدانیم یک مارکتینگ پلن چطور نوشته میشود. برای نوشتن مارکتینگ پلن باید مراحل زیر را طی کنید که در ادامه به هر کدام از آنها میپردازیم.
تعیین ماموریت و ارزش پیشنهادی
ماموریت و ارزش پیشنهادی مشخص میکند محصول شما قرار است چه چیزی به مشتری ارائه کند. این عبارت باید در معرض دید مشتری قرار بگیرد.
ارزش پیشنهادی شما توضیح میدهد، محصول چطور چطور مشکل مشتری را حل میکند، چه مزایایی دارد و چرا مشتری باید آن را از شما بخرد نه شرکت دیگری.
ارزیابی فعالیتهای بازاریابی پیشین
قبل از شروع کمپین جدید یک بار فعالیتهای بازاریابی پیشین خود را مرور کنید. کمپینهای مختلفی که اجرا کردهاید را پیش رویتان بگذارد و نقاط ضعف و قوت هر کدام را ارزیابی کنید. این کار کمک بزرگی برای تکرار نکردن اشتباهات گذشته است.
شاخصهای کلیدی عملکرد (KPI) تعیین کنید
زمانی که تصمیم گرفتید مارکتینگ پلن خود را بنویسید، باید مشخص کنید در بازه مد نظرتان، به دنبال چه اهدافی هستید. این اهداف باید قابل اندازهگیری باشند تا امکان ارزیابی دقیق کمپین را داشته باشید و بهتر است آنها را با KPI یا همان شاخصهای کلیدی عملکردم مشخص کنید.
مثلا تصور کنید صاحب یک صفحه اینستاگرامی هستید که در آن محتوای آموزشی با موضوع بازاریابی تولید میکنید. به عنوان مثال باید در مارکتینگ پلن خود مشخص کنید در دوره مورد نظر، مثلا ۶ ماه، فالوورهایتان ۲ برابر و بازدید ویدئوها ۳ برابر شود.
شناسایی بازار هدف
فراموش نکنید بازار هدف خود را مشخص کنید. هیچ محصولی برای همه طراحی نشده است و دقیقا باید دانید مخاطب محصول شما چه کسانی هستند. این کار را میتوانید بر مبنای تحقیقات بازار خود انجام دهید. هر چه بازار هدف را دقیقتر مشخص کنید، در شناسایی ترجیحات و سلایق آنها موفقتر خواهید بود.
بودجه
اجرا هر برنامه بازاریابی در سازمان نیاز به بودجه دارد. برای تدوین مارکتینگ پلن نیز باید پس بودجه لازم برای اجرای برنامههایتان را بسنجید تا در زمان اجرا به به مشکل برنخورید.
استراتژی و اجرا
مارکتینگ پلن شما باید در اجرا نیز منطق درستی را پیش بگیرد. برای موفقیت در اجرا نیاز است شروع، زمان اجرای هر بخش و تدوین هر کمپین را به صورت جدا مد نظر قرار بدهید.
نکات مهم و کلیدی در رابطه با مارکتینگ پلن
پس از تدوین مارکتینگ پلن، باید به چند نکته دقت داشت تا بتوان از آن سند تجاری به خوبی و به درستی استفاده کرد:
- تغییر و بهبود پلن: برای بهبود استراتژی بازاریابی، باید پلن بازاریابی را به دورههای زمانی مشخصی بازبینی کنید و در صورت نیاز، تغییرات لازم را ایجاد کنید.
- تغییرات بازار: با توجه به تغییرات بازار، باید استراتژی بازاریابی خود را بهروزرسانی کنید.
- تعیین روش ارزیابی: برای ارزیابی موفقیت استراتژی بازاریابی، باید روش ارزیابی مناسبی را تعیین کنید. برای مثال، میتوانید برای ارزیابی تعداد فروش، یک سیستم ردیابی فروش را در نظر بگیرید.
- تعیین مسئولیتها: برای اجرای استراتژی بازاریابی، باید مسئولیتهای مربوط به هر فعالیت را تعیین کنید. برای مثال، میتوانید یک شخص را برای اجرای تبلیغات در رسانههای اجتماعی مسئول کنید.
در انتها نیز اگر بخواهیم یک خلاصه از مارکتینگ پلن و موارد آن ارائه دهیم، میتوانیم بدین صورت آن را شرح دهیم:
برای تدوین یک مارکتینگ پلن، ابتدا باید هدف خود را مشخص کنید. سپس با بررسی بازار و رقبا، میتوانید بهترین راهکارهای بازاریابی را برای کسبوکار خود پیدا کنید. برای رسیدن به هدف خود، باید استراتژی بازاریابی مناسبی را انتخاب کنید و بودجهای را مشخص کنید. برای اندازهگیری موفقیت استراتژی بازاریابی، باید شاخصهای عملکرد مناسبی را تعیین کنید و زمانبندی مناسبی را برای اجرای استراتژی بازاریابی تعیین کنید. همچنین باید مسئولیتهای مربوط به هر فعالیت را تعیین کنید و روش ارزیابی مناسبی را برای ارزیابی موفقیت استراتژی بازاریابی تعیین کنید. در نهایت، پس از تدوین مارکتینگ پلن، باید پلن بازاریابی را به دقت اجرا کنید، عملکرد خود را ارزیابی کنید و در صورت نیاز، پلن بازاریابی را بهروزرسانی کنید.
چطور یک مدیر بازاریابی حرفهای شویم؟
اکنون که با مارکتینگ پلن، مزایا و شیوه نوشتن آن آشنا شدید، باید بدانید نوشتن یک طرح بازاریابی تنها بخش بسیار کوچکی از این دانش بازاریابی است. برای اینکه تبدیل به یک مدیر بازاریابی موفق شوید نیاز است به طور تخصصی آموزش ببینید.
«دوره آنلاین تربیت مدیر بازاریابی: از مبانی تا دادهمحوری» موسسه توسعه به شما کمک با زیر و بم بازاریابی آشنا شوید تا بتوانید به عنوان مدیر بازاریابی مجموعههای مختلف به فعالیت بپردازید.
مدرس اصلی و مدیر علمی این دوره دکتر محمدمهدی پوربصیر است که به عنوان یکی از برجستهترین اساتید بازاریابی در سراسر کشور شناخته میشود. پس همین الان در این دوره ثبت نام کنید تا از ۵۲ ساعت آموزش تخصصی بازاریابی بهرهمند شوید.
دیدگاهتان را بنویسید