هوش تجاری چیست و چطور عملکرد سازمان را بهبود میبخشد؟
هوش تجاری یا BI که مخفف اصطلاح Business Intelligence است، به مجموعهای از فرایندها، ابزارها و تکنیکها گفته میشود که به سازمانها کمک میکند تا دادههای خود را جمعآوری، تجزیه و تحلیل کرده و به اطلاعات قابل استفاده تبدیل کنند.
فرقی ندارد مدیرعامل سازمان باشید یا مدیر میانی، این اطلاعات بدست آمده به شما کمک میکند تا تصمیمات بهتری برای سازمان یا تیم خود بگیرید و باعث بهبود عملکرد کلی و بهرهوری هرچه بیشتر سازمان شوید.
در واقع میتوان گفت هوش تجاری (BI)، دادههای خامی را که مدتهاست در اکسلهای شما خاک میخورند را تبدیل به اطلاعاتی میکند که در مورد وضعیت سازمان و تیم، با زبان گویاتری سخن میگویند و نشان میدهند که کجای بازی ایستادهاید! البته در بسیاری از موارد، دادهها از درون سازمان بیرون نمیآیند …
در این مقاله، در مورد هوش تجاری بیشتر توضیح میدهیم و خواهیم گفت استفاده از آن چطور میتواند به بهبود عملکرد سازمانتان منجر شود. پس با ما تا انتها همراه باشید تا با این حوزه جذاب بیشتر آشنا شویم.
هدف اصلی هوش تجاری چیست؟
همانطور که گفتیم، هوش تجاری به معنای تبدیل دادهها (Data) به اطلاعات (Information) است. هدف اصلی و مهم BI این است که به سازمانها کمک کند تا بتوانند از دادههای خود به نحو احسن استفاده کنند، آنها را در تصمیمگیریهای استراتژیک خود دخیل کنند و در نهایت بهترین تحلیل و تصمیم ممکن را برای سازمان بگیرند.
BI یا هوش تجاری به سازمانها این امکان را میدهد تا با تحلیل دادههای گذشته و حال، الگوها و روندهای مهم را شناسایی کرده و آینده را پیشبینی کنند. این کار باعث میشود تا برنامهریزی دقیقتری را داشته باشند. در واقع هوش تجاری به دنبال پاسخ چهار سوال است: چه اتفاقی در سازمان افتاده است؟ دلیل آن چه بوده؟ در آینده چه اتفاقی میافتد؟ و بهترین اتفاق برای آینده چیست؟
گامهای پیادهسازی هوش تجاری
پیادهسازی هوش تجاری، اجزا و مراحل مختلفی را در برمیگیرد که شامل موارد جمعآوری دادهها (Data collection)، آمادهسازی دادهها، ذخیرهسازی دادهها، تجزیه و تحلیل دادهها (Data Analytics)، تصویریسازی دادهها و تصمیمگیری بر اساس آنها میشود. در ادامه به توضیح مختصر هر یک از اجزا میپردازیم …
جهت آشنایی و کسب اطلاعات بیشتر با “علم داده و مراحل انجام کار در علم داده” روی این لینک کلیک کنید.
دادهها را جمعآوری کنید
ابزار اولیه، اصلی و خام هوش تجاری «داده» است؛ پس ابتدا لازم است دادههای مورد نیازتان را جمعآوری کنید. این دادهها میتوانند از منابع مختلفی، داخل یا خارج سازمان جمعآوری شوند.
مثلا فرض کنید به تازگی کمپینی تبلیغاتی برای افزایش فروش خود اجرا کردهاید؛ برای اینکه اثرات آن را بسنجید ابتدا باید دادههای مربوط به آن را از شبکههای اجتماعی و پلتفرمهای تجارت الکترونیکی جمعآوری کنید و سپس به مراحل بعدی بروید.
همچنین ممکن است نیاز باشد بازخوردهای کمپین را به صورت مستقیم از مشتریان با استفاده از نظرسنجی دریافت کنید. پس حالا میدانیم قدم اول، جمعآوری داده است. با بدستآوردن داده با کیفیت میتوان انتظار تحلیل بهتر و در نتیجه سود بیشتر را برای سازمان پیشبینی کرد.
جهت آشنایی و کسب اطلاعات بیشتر با “بازاریابی داده محور” روی این لینک کلیک کنید.
دادهها را آماده کنید
پس از جمعآوری دادهها، باید آنها را طوری آماده و به اصطلاح تمیز (Clear) کنید که امکان تجزیه و تحلیل آنها وجود داشته باشد. دادههای شما نباید متناقض یا تکراری باشند وگرنه در ادامه، فرایند پیادهسازی هوش تجاری به مشکل میخورد.
در واقع در این مرحله باید همهی دادهها از یک ساختار واحد پیروی کنند؛ اگر دادهها ساختار مشخصی ندارند باید قبل از تجزیه و تحلیل، ساماندهی شوند تا در مرحله بعد بتوانند به درستی مورد استفاده قرار بگیرند.
دادهها را ذخیره کنید
در این مرحله از هوش تجاری، دادهها وارد بخش ذخیرهسازی میشوند. اکنون باید تمام دادههایی را که به دست آوردهاید در جایی که به انبار داده شناخته میشود، (data warehouse) ذخیره کنید. همچنین باید از روشهای رمزگذاری استفاده کنید تا امنیت دادهها تضمین شود. فراموش نکنیم که حفظ اطلاعات و امنیت آنها یکی از کارهای مهم و اخلاقی در این مرحله است.
دادهها را تجزیه و تحلیل کنید
مرحله بعد در اجرای هوش تجاری، تجزیه و تحلیل دادهها است. تجزیه و تحلیل دادهها، روندها و الگوها را بر اساس آنچه رخ داده، استخراج کرده و در واقع آنها را به اطلاعات (Information) تبدیل میکنند.
مثلا به شما میگویند اضافه شدن یک محصول جدید یا اجرای یک کمپین، با تمام هزینهها و درآمدهایی که به دنبال داشته چه تاثیری بر عملکرد کلی سازمان گذاشته است؟ آیا الگوی سودآوری را طی میکند یا تبدیل به ترمز سازمان شده است؟ جواب صحیح اینگونه سوالات بستگی زیادی به تجزیه و تحلیل درست و دقیق دادهها خواهد داشت.
جهت آشنایی و کسب اطلاعات بیشتر با “تحلیلگر داده و وظایف آن” روی این لینک کلیک کنید.
دادهها را به شکل تصویری نمایش دهید
حال که روندها و الگوها مشخص شدند، باید آنها را به کمک نمودارها، گرافها و به شکل تصویری در داشبوردهای مدیریتی نمایش دهید. نمایش تصویری اطلاعات کمک میکنند طیف گستردهتری از افراد در بخشهای مختلف سازمان بتوانند آنها را درک کنند و در تصمیمگیریهایشان از آنها استفاده کنند. یکی از مزایای نمایش دادهها به صورت نمودار این است که با صرف وقت کمتری میتوان به یک دید کلی از وضعیت سازمان رسید.
زمان تصمیمگیری رسیده است
تصمیمگیری بر مبنای داده؛ هوش تجاری تمامی این مراحل را طی میکند تا در انتها به همین نقطه برسد. حالا شما میتوانید بر مبنای اطلاعات کاربردیای که در اختیار دارید یا همان چیزی که به آن بینش یا Insight گفته میشود تصمیم بگیرید و آینده سازمان و تیم را طراحی کنید.
مزایای استفاده از هوش تجاری در سازمان
بهبود تصمیمگیری: یکی از بزرگترین مزایای BI این است که به تصمیمگیران کمک میکند تا تصمیمات استراتژیک و عملیاتی بهتری بگیرند و از اشتباهات احتمالی جلوگیری کنند.
افزایش بهرهوری و کارایی: با استفاده از هوش تجاری، سازمانها میتوانند با شناسایی نقاط ضعف و قوت خود، فرایندهایشان را بهینه کنند و کارایی خود را افزایش دهند. در نتیجه میتوانند در کوتاهترین زمان، بیشترین بازدهی را داشته باشند.
شناسایی فرصتهای جدید: هوش تجاری به سازمانها کمک میکند تا با تحلیل دادههای گذشته و حال، فرصتهای جدید را شناسایی کنند و از آنها بهرهبرداری کنند. این کار سبب گستردهتر شدن هرچه بیشتر سازمان در فضای کسبوکار میشود.
کاهش هزینهها: با بهینهسازی فرایندها و بهبود تصمیمگیری، سازمانها میتوانند هزینههای خود را کاهش دهند. هوش تجاری به شما کمک میکند تا حد الامکان تصمیمهای اشتباه نگیرید و اگر هم در مقطعی مسیر غلطی را طی کردید، دادهها به شما ثابت میکنند که نباید دوباره در آن راه گام بگذارید.
چالشها و موانع پیادهسازی هوش تجاری
مقاومت در برابر تغییر: هیچ تغییری نیست که بخشهایی از سازمان در برابر آن مقاومت نکنند. کوچکترین تغییرات سبب نگرانی و مقاومت یک سری از افراد و بخشها میشود؛ حتی تا ردههای بالای سازمانی!! این مقاومتها میتوانند به دلیل عدم آگاهی از مزایای هوش تجاری باشند یا ممکن است افراد، نگران تاثیرات منفی و هزینههای بیهوده باشند. نباید از این مقاومتها بترسید. هوش تجاری بدون شک سازمان را به سمت جلو و پیشرفت هدایت میکند.
دادههای بیکیفیت و ناپاک: دادههای ناپاک و غیردقیق میتوانند مشکلات زیادی در پیادهسازی هوش تجاری یا همان BI ایجاد کنند. لازم به ذکر است که برای پیادهسازی موفق BI، باید دادهها دقیق و پاک باشند و کیفیتشان تضمین شده باشد، در غیر این صورت، هزینه و انرژی سازمان هدر خواهد رفت.
آینده هوش تجاری و نوآوریهای مرتبط با آن
مانند بسیاری از بخشهای دیگر اقتصاد، هوش تجاری نیز از پادشاه این روزهای جهان تکنولوژی یعنی هوش مصنوعی (AI) تاثیر پذیرفته است. حالا دیگر این فناوری است که به سازمانها کمک میکند تا به تحلیلهای دقیقتری از دادههای خود دست پیدا کنند.
الگوها و روندهایی که پیش از این از چشم انسان دور میماند، امروز توسط هوش مصنوعی شناسایی میشود. با توسعه هر روزه هوش مصنوعی، پیشبینی الگوها توسط AI نیز سرعت میگیرد و به کمک آن میتوانید تصویر دقیقتر و علمیتری از آینده کسبوکار خود داشته باشید.
دورههای هوش تجاری موسسه توسعه
نباید از این نکته غفلت نمود که هوش تجاری به مباحثی که در این مقاله به آنها اشاره شد محدود نمیشود؛ بلکه اقیانوسی سرشار از ابزارها و تکنیکهای مختلف برای اجرا است.
دوره هوش تجاری «موسسه توسعه» در مدت زمان ۱۵۷ ساعت، صفر تا صد هوش تجاری را به صورت منحصر به فرد آموزش میدهد و شما را تبدیل به یک متخصص خبره در این زمینه میکند. مدرس این دوره نیز « مهندس امیر امینپور» است که یکی از برجستهترین متخصصین این حوزه در کشور به حساب میآید.
در انتهای دوره نیز گواهینامه موسسه آموزش عالی آزاد توسعه صادر میشود که مورد تایید وزارت علوم و قابل ترجمه رسمی است.
نتیجهگیری
هوش تجاری ابزار قدرتمندی است که به سازمانها کمک میکند تا دادههای خود را به اطلاعات قابل استفاده تبدیل کنند و عملکرد خود را بهبود بخشند. با استفاده از BI، سازمانها میتوانند تصمیمات بهتری بگیرند، بهرهوری خود را افزایش دهند و فرصتهای جدید را شناسایی کنند.
بنابراین غفلت از هوش تجاری، قطعا سازمان شما را به عقب هدایت کرده و فرصتهای رشد و توسعه را پنهان میکند. حالا وقت تصمیمگیری بر مبنای دادههاست؛ پس فرصت را از دست ندهید و با یادگیری این ابزار کاربردی، سازمان خود را همیشه بهروز و رو به جلو نگه دارید.
دیدگاهتان را بنویسید